Droga
Panatenajska [¹ Panaqhna‹oj `OdÒj] - czyli Droga Procesyjna w czasie Świąt Panatenajskich.
Panatenaje (Παναθήναια) – święto upamiętniające narodziny bogini Ateny,
obchodzone w starożytnych Atenach w miesiącu hekatombaion (lipiec-sierpień). Początkowo
było świętem chłopskim; Pizystrat uczynił je naczelną uroczystością ateńską w VI
w. p.n.e. Święto obchodzono co roku jako Małe Panatenaje, a co cztery
lata, w trzecim roku każdej olimpiady, jako szczególnie uroczyste, Wielkie
Panatenaje. Święto przedstawione jest na fresku w świątyni Partenon.
Małe Panatenaje były świętem jednodniowym. Posągom
Ateny w mieście zakładano wówczas nowe szaty zwane peplos oraz składano
ofiary Atenie Polias („Miejskiej” – opiekunce Aten), Hygiei
i Nike. Potem następowały konkursy taneczne.
Wielkie Panatenaje były najbardziej uroczystym świętem
w starożytnych Atenach. Rozpoczynały się całonocnym czuwaniem przed właściwymi
obchodami. Rankiem młodzieńcy ateńscy ścigali się z pochodniami, biegnąc z gaju
za murami miasta przez Bramę Dipylońską na szczyt Akropolu. Następnie
rozpoczynała się procesja całej społeczności Aten spod Bramy Dipylońskiej w Keramejkos
aż do Partenonu, gdzie składano bogate ofiary, natomiast samemu posągowi Ateny
zakładano peplos. Szaty te szyte były przez dziewczęta z
najzamożniejszych rodzin, a podczas procesji niesione były na maszcie
zamontowanym na rydwanie w kształcie statku. Materiał peplos robiony był z
wełny, miał żółtą barwę i pokryty był wzorami przedstawiającymi sceny z gigantomachii.
W dalszej kolejności odbywały się wyścigi rydwanów,
gonitwy koni, zawody lekkoatletyczne i konkursy muzyczne, trwające przez kilka
dni. Zwycięzcy otrzymywali w nagrodę amfory z oliwą ze świętych gajów oliwnych,
tzw. amfory panatenajskie. Obchody obejmowały też taniec nagich mężczyzn,
mających tylko hełm i tarczę, dla upamiętnienia zwycięstwa Ateny nad gigantami.
|