Topograficzny
Słownik
Starożytnych
Aten
Grecja |
Ateny starożytne |
Akropol |
Agora |
Ateny współczesne |
Daty i fakty |
Akropolis [¹ 'AkrÒpolij] Centralnym punktem miasta było skaliste wzgórze (156 m. wysokości), na którym najdawniejszy mityczny władca tej ziemi, Kekrops, półczłowiek-półwąż, założył warowny zamek, zwany jego imieniem Kekrop…a, później nazywany Akropolis [miasto na szczycie]. Wzgórze to w kształcie elipsy ciągnie się od wschodu do zachodu ma długość 360 m., szerokość 130 m. Jest ono dostępne tylko od zachodu, z innych zaś stron jest spadziste. Pierwotni władcy i mieszkańcy miasta otoczyli Akropol potężnym murem, wewnątrz których znajdował się dwór królewski i mieszkania dla służby i straży zamkowej oraz pierwsze świątynie. Po usunięciu królów mieszkał tam tyran Pizystrat, który na Akropolu wzniósł m.in. okazałą świątynię, Stustopową, `EkatÒnpedon, poświęconą Atenie. W kolejnych latach budowano tam też inne budowle, stawiano posągi na wysokich postumentach. Podczas wojen perskich wszystkie te najdawniejsze zabytki uległy zupełnemu zniszczeniu. Odbudowaną świetność Akropol zawdzięcza po wojnach perskich Kimonowi i Peryklesowi. Świetność Górnego Miasta trwała także za czasów poddaństwa Rzymowi, w czasach chrześcijańskich adaptowano świątynie greckie dla celów kultu chrześcijańskiego, natomiast w czasie zależności od Turcji (1456-1833) Akropol stał się warownią, gdzie Partenon przekształcono w arsenał i skład amunicji. W czasie oblężenia przez wojska Wenecjan (26. IX. 1687) jedna z kul armatnich uderzyła w Partenon i nastąpił potężny wybuch, który uszkodził budowlę. Wyrwa widoczna jest do dzisiaj. |